หลักการสำคัญของการประกันภัย

หลักการสำคัญของการประกันภัย

การประกันภัย ประกอบด้วยหลักการสำคัญ 6 ประการ
1. หลักการมีส่วนได้เสียในเหตุที่เอาประกันภัย (INSURABLE INTEREST)
    คือหลักสำคัญพื้นฐานของการประกันภัย เพื่อเป็นการป้องกันมิให้มีการจงใจ เจตนาทำให้เกิดความเสียหายกับสิ่งที่เอาประกันภัย หรือการทุจริตเพื่อหวังผลประโยชน์จากการประกันภัย จึงกำหนดให้ผู้เอาประกันภัยต้องมีส่วนได้เสียในสิ่งที่เอาประกันภัย
            ผู้มีส่วนได้เสียในการประกันภัยมี 5 ประเภท

    ผู้เป็นเจ้าของ (OWNERSHIP)
    ผู้เป็นเจ้าหนี้ (CREDITOR)
    ผู้เป็นตัวแทนของเจ้าของ (REPRESENTATIVE OF OWNER)
    ผู้มีส่วนได้เสียอันเกิดจากสัญญา (INTEREST ARISING FROM CONTRACT)
    ผู้มีส่วนได้เสียอันเกิดจากความรับผิดทางกฎหมาย (ONE WHO IS LEGALLY LIABLE)

2. หลักแห่งความสุจริตอย่างยิ่ง (UTMOST GOOD FAITH)
    ผู้เอาประกันภัยมีหน้าที่ต้องเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับรายละเอียดที่จำเป็น สภาวะแวดล้อม และพฤติกรรมความเสี่ยงภัยเพื่อให้ผู้รับประกันภัยมีข้อมูลเพียงพอที่จะพิจารณาว่าควรรับประกันภัยหรือไม่ อย่างไร เพราะผู้เอาประกันภัยเป็นฝ่ายทราบข้อมูลที่เอาประกันภัยเพียงฝ่ายเดียว ในขณะที่ผู้รับประกันภัยต้องรับผิดชอบความเสียหายหากเกิดเหตุที่รับประกันภัยไว้ในอนาคต
              การปฏิบัติตามหลักสุจริตใจมี 3 ประการ

  (1) การเปิดเผยข้อความจริง (DISCLOSURE) หมายถึง การเปิดเผยข้อความจริงอันเป็นสาระสำคัญในการพิจารณารับประกันภัย ซึ่งผู้เอาประกันภัยทราบดีอยู่แล้ว โดยไม่จำเป็นว่ามีการตามหรือไม่ มิฉะนั้นอาจมีผลให้สัญญาตกเป็นโมฆียะ 

  (2) การไม่แถลงข้อความเท็จ (NON MISREPRESENTATION)  หมายถึง การที่ผู้เอาประกันภัยต้องตอบข้อถามของฝ่ายผู้รับประกันภัยให้ครบถ้วนตรงตามความเป็นจริงไม่ว่าจะเป็นโดยทางวาจาหรือลายลักษณ์อักษรมิฉะนั้นอาจมีผลให้สัญญาตกเป็นโมฆียะ

  (3) การให้คำรับรอง (WARRANTY)  หมายถึง การที่ผู้เอาประกันภัย ให้คำรับรองต่อผู้รับประกันภัยว่า จะปฏิบัติหรือไม่ปฏิบัติ ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งอย่างเคร่งครัดเพื่อประโยชน์ในเรื่องของความเสี่ยงภัยที่เอาประกันภัยไว้ หากไม่ ปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ให้คำรับรองไว้ และเกิดเหตุขึ้น อาจมีผลให้ผู้รับประกันภัยปฏิเสธความรับผิดได้

3. หลักการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามจริง  (PRINCIPLE OF INDEMNITY)

      เป็นการป้องกันมิให้ผู้เอาประกันภัย หรือผู้รับประโยชน์หวังผลกำไรจากการเกิดเหตุที่เอา ประกันภัยไว้ จึงกำหนดให้ผู้รับประกันภัยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามความเสียหายที่ เกิดขึ้นจริงเท่านั้น
      การชดใช้ค่าสินไหมทดแทนมี 4 วิธี

    การจ่ายเป็นตัวเงิน (CASH PAYMENT)
    การซ่อมแซม (REPAIR) เป็นการซ่อมแซมความเสียหายบางส่วนให้คืนสภาพเดิม
    การหาของแทน (REPLACEMENT) เป็นการหาของทดแทนในชนิดและคุณภาพ  เท่าเทียมกัน
    การกลับคืนสภาพเดิม (REINSTATEMENT) เป็นการจัดการให้มีสภาพและยังประโยชน์ได้เหมือนก่อนเกิดเหตุ เช่น สร้างให้ใหม่ 

4. หลักการเฉลี่ย (DOCTRINE OF CONTRIBUTION)
  เป็นหลักการมีส่วนร่วมในการชดใช้ค่าสินไหมทดแทน ในกรณีที่ผู้เอาประกันภัยทำประกันภัยไว้ตั้งแต่ 2 บริษัทขึ้นไปในความคุ้มครองสิ่งเดียวกันและภัยเดียวกัน การจ่ายค่าสินไหมทดแทนจะเป็นการร่วมชดใช้ที่มีจำนวนรวมเท่ากับความเสียหายที่แท้จริงเท่านั้น
            การร่วมชดใช้ค่าสินไหมทดแทนทำได้ 3 วิธี

    ชดใช้เท่าๆ กัน (BY EQUAL SHARE)
    ชดใช้ตามอัตราส่วนของการรับประกันภัย (BY PRO RATA)
    ชดใช้ตามลำดับของการรับประกันภัย (BY PRIMARY AND EXCESS INSURANCE)

5. หลักการรับช่วงสิทธิ์  (PRINCIPLE OF SUBROGATION)
  การรับช่วงสิทธิ์  หมายถึง การที่ผู้รับประกันภัยเข้าไปใช้สิทธิ์แทนผู้เอาประกันภัยหรือผู้รับประโยชน์ในการเรียกร้องค่าสินไหมจากบุคคลภายนอกผู้ก่อให้เกิดความเสียหายแก่สิ่งที่เอาประกันภัย เท่ากับจำนวนค่าสินไหมทดแทนที่ได้จ่ายให้ไปแล้วตามสัญญาประกันภัย เป็นหลักการที่ช่วยป้องกันมิให้เกิดการเรียกร้องค่าสินไหมซ้ำซ้อน หลักการรับช่วงสิทธิ์ใช้เฉพาะกับการประกัน วินาศภัยและเฉพาะกับภัยที่เกิดจากการกระทำของมนุษย์เท่านั้น โดยผู้ก่อเหตุต้องมิใช่ผู้เอาประกันภัยหรือผู้รับประโยชน์

6. หลักสาเหตุใกล้ชิด  (DOCTRINE OF PROXIMATE CAUSE)

    เป็นหลักการที่กำหนดให้ผู้รับประกันภัยชดใช้ค่าสินไหมทดแทนกรณีเกิดความเสียหายจากสาเหตุใกล้ชิดกับภัยที่มีการเอาประกันภัยไว้
  สาเหตุใกล้ชิด หมายถึง เหตุที่เกิดขึ้นจากผลโดยตรงของการเกิดภัยที่เอาประกันภัยไว้และเป็นการเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องโดยตลอด ไม่มีการขาดตอน ซึ่งหากไม่เกิดภัยนั้น เหตุใกล้ชิดก็จะไม่เกิดขึ้